Rationale:

Patiënten met alvleesklierkanker hebben een 5-jaarsoverleving van ongeveer 3.4%.¹ Bestaande chemotherapie behandelingen bieden slechts een beperkte overlevingswinst in patiënten met gevorderde alvleesklierkanker, met een gemiddelde overleving van ongeveer 8 tot 11 maanden.² Om dit te verbeteren is er een noodzaak voor nieuwe behandelmogelijkheden.

Onderzoek van de genetische eigenschappen van alvleesklierkanker over de laatste jaren heeft het begrip van onderliggende genetische mechanismen verbeterd. Er is een relatief kleine set van genen frequent gemuteerd in alvleesklierkanker.^3-5 De meest voorkomende betrokken genen zijn KRAS, TP53, CDKN2A en SMAD4.^3-5 Ongeveer 90-95% van de patiënten hebben een KRAS mutatie. Daarnaast is er nog een grote verscheidenheid aan mutaties in andere genen met een veel lagere frequentie (<10%). Verschillende van deze minder frequent voorkomende genetische afwijkingen vormen een potentieel aangrijpingspunt voor doelgerichte therapie, zoals BRCA1/2, BRAF, EGFR en NRG1.^5-8 Inspanningen op het gebied van doelgerichte therapie in patiënten met alvleesklierkanker hebben aangetoond dat patiënten mogelijk voordeel hebben van dergelijke behandelingen.^{9, 10}

Interessant genoeg rapporteren studies andere genetische afwijkingen in jonge patiënten met alvleesklierkanker ten opzichte van oudere patiënten.¹¹ Zo worden er meer tumoren beschreven zonder afwijkingen in KRAS in jonge patiënten.^11-13 In deze tumoren worden dan vaker afwijkingen gezien in andere genen, waarvan sommige zijn te behandelen met een experimenteel medicijn.^{13, 14}

Primaire doelstelling van het onderzoek:

Het bepalen van het voorkomen van genetische therapeutische targets in patiënten met alvleesklierkanker ≤ 60 jaar oud.

Secundaire doelstellingen:

• Het beoordelen van de haalbaarheid van landelijke genetische analyses in patiënten ≤ 60 jaar oud met alvleesklierkanker in Nederland.
• Het bepalen van de impact van genetische analyses op de klinische management van patiënten ≤ 60 jaar oud met alvleesklierkanker.
• Het identificeren van voorspellers van genetische therapeutische targets in patiënten ≤ 60 jaar oud met alvleesklierkanker.
• Het bepalen van de potentie van circulerend tumor DNA (ctDNA) voor de identificatie van genetische afwijkingen in patiënten ≤ 60 jaar oud met alvleesklierkanker.

Studie populatie:

Volwassen patiënten met alvleesklierkanker, gediagnosticeerd op een leeftijd van ≤ 60 jaar oud.

Studieontwerp:

Het betreft een multicentrische cohort studie, dit betekent dat de studie in meerdere Nederlandse ziekenhuizen uitgevoerd zal worden. Dit betreft ieder geval de ziekenhuizen aangesloten bij de Dutch Pancreatic Cancer Group (DPCG).

Studie procedures:

Voor de genetisch analyse zal weefsel nodig zijn van de tumor of een uitzaaiing. Er zijn geen extra handelingen nodig om weefsel te verkrijgen in patiënten bij wie de tumor met een operatie wordt verwijderd of als dat in het verleden is gebeurd. Ook als er al ooit een biopt is verricht en hier nog voldoende weefsel van over is kan dit worden gebruikt. In geval van onvoldoende weefsel bij patiënten met uitgezaaide alvleesklierkanker kan er een aanvullend biopt worden aangeboden.

Het tumorweefsel zal worden verstuurd van de verschillende deelnemende centra richting het Erasmus MC. Hier wordt het klaargemaakt voor verscheping richting ‘Caris Life Sciences’ in Phoenix, Verenigde Staten. Dit bedrijf zal de genetische analyses uitvoeren en de resultaten hiervan terug koppelen aan de behandelend arts en de studiecoördinator.

De resultaten van de genetische analyses zullen maandelijks worden besproken in een multidisciplinair overleg met onder andere een medisch oncoloog, patholoog, moleculair patholoog en leden van het studieteam. Het is tevens mogelijk voor lokale clinici van deelnemende centra om bij te dragen aan de bespreking. Sommige verslagen van de genetische analyses zullen voordat het overleg plaatsvindt worden beoordeeld door een expert van de moleculaire diagnostiek. De lokale clinicus ontvangt advies van het multidisciplinair overleg over de genetische afwijkingen die mogelijk kunnen worden behandeld met doelgerichte therapie of verwijzing naar een klinisch geneticus vereisen.

Na inclusie in de studie wordt eenmalig 3 buisjes bloed afgenomen voor toekomstig onderzoek.

De uitslagen van de genetische analyses kunnen voor de patiënt verschillende gevolgen hebben:

1. Het onderzoek laat geen genetische afwijkingen in de tumor zien die mogelijk behandelbaar zijn met een bestaand medicijn. De uitslag heeft geen extra gevolgen. De kans op deze uitslag is het grootst.

2. Het onderzoek laat een genetische afwijking zien die mogelijk behandelbaar is met een bestaand doelgericht medicijn. In dit geval zal de behandelend arts met de patiënt overleggen of de behandeling met dit medicijn in uw geval mogelijk en zinvol is.

3. Er is een kleine kans dat uit het onderzoek blijkt dat er een genetische afwijking is die mogelijk kan passen bij een erfelijke vorm van (alvleesklier)kanker. Deze afwijkingen kunnen van belang zijn voor de patiënt, kinderen of andere naasten.